اشاره: آنچه در پي مي آيد تأكيدي است بر نقش محوري بانوان خصوصاً آحاد ايثارگر و تحصيلكرده از اين قشر قويم و خداخواه در خانواده و اجتماع ، برابري ارتقائات ايماني و فتح قله هاي رفيع عبوديت ؛ «من عمل صالحاً من ذكر ٍاو انثي فهو مؤمن» (نحل ، 97) (هر كس اهل اعمال شايسته و خداپسندانه باشد ، چه مرد و چه زن ، در زمره ي ايمانيان به شمار مي رود).
ستيفاي حقوق بانوان معظم ، توجه مسئولين و مقامات ميهن به جايگاه رفيع زنان و مقام و منزلت الهي آنان و توجه ويژه به مساله ي اشتغال اين جلوه هاي جمال خداوند ،از جمله مباحثي است كه در اين نوشتار به طور اجمال به آن پرداخته شده است ؛ بانوان نبايد به خاطر كار در خارج از منزل ، از ايفاي وظايف مادري و همسري غفلت بورزند. حضرت امام خيمني (ره) بنيان گذار جمهوري اسلامي ضمن تأكيد بر اين كه شغل مناسب ، براي زن هيج ممانعتي ندارد ، مي فرمايد: «در طول سلطنت پهلوي كوشش كردند كه مادران را از بچه ها جدا كنند و به آنها تلقين كردند كه بچه داري چيزي نيست ، شما به ادارات بيابيد ، كه اين مبدا بسياري از مفاسد است.» متوليان اين امر بايد در نظر داشته باشند كه در زمينه اشتغال بانوان نگرش جامعه اسلامي ما با نگرش جوامع غربي متفاوت است. در جوامع غربي همه زنان بايد همچون مردان اشتغال به كار داشته باشند ولي در ايران اسلامي بنابر فرهنگ سنتي و بافت خانوداگي و بنابر حكم شارع مقدس در امر نفقه و نهادن آن بر دوش مرد ، اشتغال زنان امري ضروري و حتمي نيست. زن به دليل مسئوليت خطير مادري و پرورش انسان ،بستر حركت جامعه به سوي كمال است و مرد مسئول تهيه و پرداخت نفقه ي خانواده به ويژه مسئول تأمين هزينه زندگي زن مي باشد. نكته ي شايان ذكر ديگر اين كه مقتضيات شغلي مثل مرخصي زايمان براي زنان باردار ، تهميدات كاري و معافيت مالي استفاده از مرخصي يك سوم ساعت كار روزانه و محروميت زنان از برخي از شغلها كه عملي روا و مطلوب به نظر ميآيد ، از ديدگاه غربيان ، تبعيض محسوب مي شود. ضمناًبايد خاطر نشان ساخت كه علي رغم تلاش هاي انجام گرفته در جاي جاي دنيا و نيز در كشور ما هنوز زنان از جايگاه خاص خود برخوردار نمي باشند. با اينحال مي بينيم كه نوعاًدر كليه كشورها نوعي تقسيم شغل براي مردان و زنان وجود دارد ولي تمركز زنان در شغل هاي كشاورزي و دامداري و دفتر داري و شغل هايي از اين قبيل به خاطر اين است كه از آموزشهاي آسان تري برخوردار است و در مواردي ريشه هاي تقسيم مشاغل مبتني بر آداب و رسوم اجتماعي مي باشد. نوعاًمشاغل مالي و پست هاي بالاي مديريت ، بيشتر در اختيار مردان قرار دارد و به جز چند مورد استثنايي در كشورها تبعيض شغلي به چشم مي خورد. در برخي از كشورها مانند اتريش زنان از شركت در جنگ و حضور در مشاغلي همچون آن مستثني هستند ولي در بسياري از كشورها ممنوعيت زنان در اين امر برداشته شده است. در گذشته در فرانسه مرد مي توانست مانع انتخاب شغل يك زن باشد اما در سال 1385 اين نيز لغو شد. در كشور ما بانوان پس از وقوع انقلاب اسلامي در مشاغل بهداشتي، فرهنگي ، آموزشي ، پژوهشي ، خدماتي و بعضاً قضايي و حتي در نيروي انتظامي مشغول به كار شدند. با اين حال بايد تدابيري انديشيد كه زنان بتوانند توانمنديهاي خود را كاملاًبه منصه ي ظهور بگذراند.
علاوه بر آن كه اسلام بر استقلال مادي زن و نيز حضور وي در جامعه نيز تأكيد مي ورزد. ما پيرو كتاب آسماني هستيم كه مي فرمايد ؛ للرجال نصيب مما اكتسبوا و للنساء مما اكتسبن» مردان و زنان از آن چه كسب مي كنند برخوردارند. ثروت حضرت خديجه (س) كه از راه تجارت حاصل شده بود پشتوانه اي عظيم براي حمايت از اسلام شد. آيه ي بيعت پيامبر اكرم (ص) با زنان نيز اهميت نقش آنان در سياست و اموراجتماعي را نشان مي دهد كه نمونه ي بارز حضور زنان در اجتماع و اهميت آن ايراد خطبه توسط حضرت زهرا (س) در جمع مسلمانان در مسجد كربلا مي باشد ، اما چنان چه اشاره شد زنان ما در كشور اسلاميعزيزمان هنوز با وجود تلاش هاي انجام گرفته به جايگاه خاص خود نرسيده اند زيرا از سوي خود زنان و نيز از جانب ديگران موانعي در اين راه پديد آمده است كه بعضاً به آنها اشاره مي شود ؛ 1- زنها با همان معيارهايي سنجيده مي شوند كه مردها با آنها مورد سنجش قرار مي گيرند و اين مانع خودباوري آنان مي شود. 2- اصولاً كساني مي توانند مدير خوبي باشند كه ميدان خوبي را تجربه كرده باشند و چون درگذشته زنان به حاشيه رانده شده بودند و از حقوق خود محروم بودند در اين امر چندان تجربه اي كسب نكردند. 3- حاكميت تفكر مرد سالار ي ، به عنوان مثال گمان بسياري از مردان بر اين است كه زنان به خاطردارا بودن مسئوليت هاي خانوادگي مثل مادري و همسري نمي تواند مدير خوبي باشند. اين امر باعث به گوشه رانده شدن آنها گشته است. 4- برداشتهاي نامناسب از شأن زن و استقلال مالي زن ، موجب تمرد وي مي شود كه در گذشته اين نگرش ، بسيار رواج داشته است. 5- برداشت غلط از مديريت كه مي انديشند مدير بايد فردي خشن ، مي شود كه در گذشته اين نگرش ، بسيار رواج داشته است. 6-برداشت غلط از مديريت كه مي انديشند مدير بايد فردي خشن ، پرخاشگر و مستبد باشد و بيش از همه ، مناسب نبودن عرصه اجتماع با شئونات زن مسلمان در دوران پيش از پيروزي انقلاب و عواملي از ايندست ، سبب كنار ماندن زنان از احراز پست هاي مهم مملكتي گشته است. به هر حال شايان درك است كه سپردن مسئوليت هاي كليدي و مديريتهاي كلان به زنان در فرهنگ جامعه تأثير بسزايي خواهد داشت و عملاً ذهنيت هاي غلط و ناروا درباره آنان را اصلاح مي نمايد. بنابراين برخوردها ، موضع گيري ها ، رفتارها و عملكردها داراي پيام است و در فرهنگ سازي مؤثر مي باشد. اگر زنان بر اساس شايستگي به كار گرفته شوند ، مي توانند در محيط هاي اطلاع يابي و تصميم گيري ، نقش آفرين و تأثير گذار باشند و از توانايي هاي علمي ، سياسي ، فرهنگي و اجتماعي خود بهره هاي فراواني نصيب جامعه نمايند و از عهده كارهاي كلان اجرايي به خوبي برآيند ، مضافاًاين كه خطر سوء استفاده از پست و مقام از ناحيه زنان كمتر است و آنان ثابت كرده اند در مسئوليت پذيري و سالم نگه داشتن امور ، اگر از ديگر مردان دقيق تر و كارآمدتر نباشند ، كمتر نيستند. در خاتمه ضمن تأكيد بر در نظر گرفتن نقش كليدي زن در خانواده و توجه و پرهيز از نگاه جنسيتي در واگذاري پست هاي جامعه و تقويت مشاركت آنان در عرصه هاي سياسي و اجتماعي و فرهنگي نكاتي چند متذكر مي گردد ؛ 1- تقويت بنيه ي فكري و ارزشي و توسعه ي ظرفيت ها و قابليت هاي آنان به منظور احراز پست هاي كليدي. 2- توسعه ي مشاركت زنان در سطوح مختلف از طريق اعطاي مسئوليت و توسعه ي مسئوليت پذيري آنان در جهت انتشار عقايد حقه. 3- ايجاد انگيزه ي بالا در ميان زنان از طريق مطرح كردن توانمندي ها و استعدادهاي مثبت آنان و فراهم نمودن شرايط لازم اين امر كه زنان بتوانند توانمندي هاي خود را به منصه ي ظهور برسانند. 4- اشتغال زنان و پرداختن به فعاليت هاي اجتماعي مفيد و مؤثر كه مي تواند تا حد زيادي به رشد اقتصادي كشور كمك كند. 5- اعطاي پست هاي بالا به زنان لايق و كارآمد و مخلص و بهره مند ساختن جامعه از خدمات آنان. 6- ايجاد خودباوري در زنان از راه بالا بردن سطح تونمندي هاي فردي و اجتماعي و سياسي و اقتصادي و علمي و فرهنگي آنان.
دیدگاه ها